ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ»
Δείτε το Νομοσχέδιο επιλέγοντας το παρακάτω εικονίδιο:
ΕΠΙΣΤΡΕΦΩ ΠΡΩΤΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΣΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ «ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ»
Μελετώντας το εν λόγω Νομοσχέδιο θα θέλαμε να σας εκφράσουμε τις απόψεις δεδομένου ότι στις ρυθμίσεις περιλαμβάνονται διατάξεις που μας αφορούν άμεσα.
Συγκεκριμένα:
Με την κατάργηση κα την μεταφορά και συγχώνευση ψυχικών δομών (άρθρα 12, 21 και 24) στον Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ. και Ε.Ο.Π.Α.Ε. οι παρεχόμενες θεραπευτικές φροντίδες από το 18 ΑΝΩ κινδυνεύουν να περιορισθούν (τμήμα νέων εξαρτήσεων και τμήμα οικογένειας) , ή να εξαφανιστούν ή και να παρέχονται από ιδιώτες.
Το γεγονός θα έχει πολύ δυσμενείς συνέπειες για τους πάσχοντες και τις οικογένειες τους που με πολύ κόπο και αγωνία εξασφάλισαν. Ως Καθηγητής Ψυχιατρικής αντιλαμβάνεστε ότι η θεραπευτική σχέση πάσχοντα και θεραπευτή αποτελεί μια πολύ δύσκολη διαδικασία και η όποια διατάραξη της, επιβαρύνει την θεραπευτική αγωγή και ενδεχόμενα οδηγεί σε υποτροπιασμούς.
Με τις προβλέψεις των ιδίων άρθρων προβλέπεται η ένταξη στον Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ. και άλλων θεραπευτικών δομών που αφορούν στην θεραπεία των ΔΠΤ όπως είναι οι:
- Οι Παιδοψυχιατρικές Κλινικές του Αγ. Σοφία και του Αγλ. Κυριακού,
- Η Μονάδα Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) – Ψυχογενούς Ανορεξίας Εφήβων και Νέων του Σισμανογλείου ΓΝΑ,
- Η Μονάδα Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής της Β΄ Ψυχιατρικής Κλινικής “Αττικόν“
- Το Κεντρο Εκπαίδευσης & Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης Εφήβων (ΚΕΨΥΕ) του ΓΝ Παίδων Η Αγία Σοφία
- Επίσης προβλέπεται ( Άρθρο 14) ως συνεργαζόμενος Φορέας Παροχής Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας του Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ και το Αιγινήτειο Νοσοκομείο που διασυνδέεται λειτουργικά με τη συμμετοχή του στο εκάστοτε ισχύον πρόγραμμα εφημεριών του Ε.Σ.Υ.
Παίρνοντας υπόψη την ήδη βεβαρυμμένη σε φόρτο εργασίας λειτουργία αυτών των Δομών, την σε μεγάλο βαθμό άσκηση των θεραπευτικών προγραμμάτων τους σε πάσχοντες ακούσια, λόγω εισαγγελικών παραγγελιών, θεωρούμε ότι το πρόβλημα των ελλείψεων σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό δεν θα αντιμετωπισθεί μέσα από την διασυνδεμένη λειτουργία των εφημεριών και την μεταφορά ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού από την μια Δομή σε μια άλλη.
Εξάλλου όλες οι ρυθμίσεις που προβλέπονται (Άρθρο 23) για την διασύνδεση όλων των δομών παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας του Ε.Σ.Υ. που μεταφέρονται και εντάσσονται στο Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ., όσο και με τους διασυνδεόμενους, συνεργαζόμενους και εποπτευόμενους φορείς του Πε.Δ.Υ.Ψ.Υ παραπέμπονται στην έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων. Γεγονός που δεν μας επιτρέπει να αντιληφθούμε τι θα συμβεί στην λειτουργία του χώρου της ψυχικής υγείας με τις προβλεπόμενες καταργήσεις και συνεργασίες των Δομών Ψυχικής Υγείας.
Πολύ φοβόμαστε ότι τα προβλήματα που θα προκύψουν στην θεραπευτική σχέση πάσχοντα και θεραπευτή θα είναι πολύ περισσότερα από αυτά που υπάρχουν σήμερα.
Τέλος με την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα υγείας με το Δημόσιο σύστημα (Άρθρο 15)
με βάση το οποίο, ιδιώτες ψυχίατροι, παιδοψυχίατροι και λοιποί επαγγελματίες ψυχικής υγείας διασυνδέονται λειτουργικά με τις δομές παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, όχι μόνο δεν θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα των ελλείψεων στου Δημόσιου συστήματος, αλλά ενδεχόμενα θα το δυσκολέψει, όπως τουλάχιστον προκύπτει και από την μέχρι τώρα εφαρμοσθείσα πρακτική για άλλες ιατρικές λειτουργίες του ΕΣΥ.
Η λειτουργική ανασυγκρότηση του Δημόσιου συστήματος παροχής ψυχικής υγείας ενδεχόμενα να είναι απαραίτητη, αλλά η δημιουργία συγκεντρωτικών δομών, η χορήγηση 25 αρμοδιοτήτων (Άρθρο 7), σε ένα πρόσωπο (τον Υποδιοικητή της Υ.Πε) όσο ικανό και να είναι αυτό, δεν εγγυώνται την καλλίτερη λειτουργία του συστήματος για τους πάσχοντες και τις οικογένειες τους.
Εμείς αντίθετα αυτό που καταγράφουμε σήμερα ως άμεση αναγκαιότητα είναι η στελέχωση των υπαρχουσών μονάδων και η δημιουργία αντίστοιχων δομών στην Περιφέρεια.
Με βάση όσα προαναφέραμε θεωρούμε ότι θα ήταν ωφέλιμο, η απόσυρση του Ν/σχεδίου και η έναρξη ενός συντεταγμένου διαλόγου με την ψυχιατρική κοινότητα περιλαμβανομένων των πασχόντων και των φορέων στήριξης τους.
Στην διάθεση σας για κάθε πρόσθετη πληροφορία από την Πρόεδρο Ελένη Σαλαβράκου 6979380809 και τον Γ. Γραμματέα Χάρη Σμυρνιώτη 6987030672, 6945191687.
Με εκτίμηση
Για το ΔΣ
Πρόεδρος Γ. Γραμματέας
Σαλαβράκου Ελένη Σμυρνιώτης Χαράλαμπος
20 Νοεμβρίου 2023 | 07:31
Γιάννα Σουλάκη
Η Διευθύντρια του 18 ΑΝΩ για τον νέο Οργανισμό ΕΟΠΑΕ:
“Η απεξάρτηση δεν μετριέται με κλίνες και αριθμούς”
Αντίθετοι στην ενοποίηση όλων των φορέων της απεξάρτησης, δηλώνουν οι επιστήμονες και εργαζόμενοι του 18 ΑΝΩ.
“Η κοινωνία έχει ανάγκη από προγράμματα που θα πείσουν τον εξαρτημένο να συμμετάσχει σε αυτά” δηλώνει σε συνέντευξή της στο iatropedia.gr, η Ψυχίατρος και Διευθύντρια του 18 ΑΝΩ, Στέλλα Χρηστίδη.
Τόσο η ίδια, όσο και οι συνάδελφοί της αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό το νέο σχέδιο νόμου για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση που φέρνει στη Βουλή το επόμενο διάστημα ο υφυπουργός Υγείας, αρμόδιος για θέματα Ψυχικής Υγείας, Δημήτρης Βαρτζόπουλος.
ΕΡ: Κυρία Χρηστίδη, έχει ήδη ανακοινωθεί ότι αλλάζει εντελώς το τοπίο στον τομέα της απεξάρτησης, ξεκινώντας από το διοικητικό σκέλος. Όλοι οι μέχρι σήμερα φορείς της απεξάρτησης (18ΑΝΩ, ΚΕΘΕΑ, ΟΚΑΝΑ κλπ) θα μπουν κάτω από την “ομπρέλα” ενός ενιαίου φορέα, του ΕΟΠΑΕ. Υπάρχουν κατά την άποψή σας προβλήματα στο εγχείρημα αυτό και ποια είναι;
Σ.Χ: Όλοι οι έως σήμερα εγκεκριμένοι φορείς απεξάρτησης δεν θα μπουν απλώς κάτω από μία «ομπρέλα» αλλά όπως προβλέπεται θα καταργηθούν και θα ενωθούν διοικητικά υπό τον ΕΟΠΑΕ χάνοντας την αυτοτέλεια, την αυτονομία τους αλλά και το ιστορικό τους όνομα. Η συγχώνευση σε ένα τόσο μεγάλο Οργανισμό αλλάζει την φυσιογνωμία των Θεραπευτικών Προγραμμάτων, δημιουργεί ένα γραφειοκρατικό σύστημα διαχείρισης και διοίκησης που αναπόφευκτα θα οδηγήσει στην απώλεια της ιδιαίτερης κουλτούρας και φιλοσοφίας των Προγραμμάτων και του θεραπευτικού πλουραλισμού καθώς και του θεραπευτικού συνεχούς.
Η πρόληψη και η απεξάρτηση φαίνεται να περνά στα χέρια ενός μόνου Διοικητικού Συμβουλίου το οποίο θα αποφασίζει για τα πάντα ακόμη και για επιστημονικά και θεραπευτικά θέματα μη έχοντας την κοντινή και άμεση επαφή με τους εργαζόμενους και τους χρήστες των υπηρεσιών του φορέα.
Το λέω αυτό γιατί προσωπικά έχω την τύχη αν και διευθύντρια του 18 ΑΝΩ να μιλάω καθημερινά με όλους τους εργαζόμενους αλλά και ως ψυχίατρος να παρακολουθώ καθημερινά θεραπευόμενους, από την υποδοχή τους μέχρι και την ολοκλήρωση της θεραπεία τους.
Είναι σημαντικό να γνωρίζεις την εξάρτηση όχι μόνο μέσα από τις σπουδές σου, αλλά και μέσα από την επαγγελματική σου πορεία στο χώρο αλλά και μέσα από την καθημερινή επαφή με τον εξαρτημένο και την οικογένειά του. Μόνο έτσι μπορείς να γνωρίζεις τις αιτίες της εξάρτησης, ποιες είναι οι ανάγκες του εξαρτημένου, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει αλλά και τη θεραπεία που του ταιριάζει και ο ίδιος θα κληθεί να επιλέξει.
ΕΡ: Γνωρίζουμε πως το κάθε επιμέρους πρόγραμμα απεξάρτησης -ειδικά στον τομέα της χρήσης ουσιών- έχει τη δική του “φιλοσοφία” στην παρεχόμενη βοήθεια προς τον χρήστη. Εκτιμάται πως υπάρχει κίνδυνος, η ενοποίηση που σχεδιάζεται να επιφέρει “οριζόντιες” πολιτικές απεξάρτησης; Με δύο λόγια, μπορεί να είναι “ολιστική” η αντιμετώπιση των εξαρτήσεων;
Σ.Χ: Όλες οι υπάρχουσες δομές απεξάρτησης μπορεί αρχικά να μεταβούν στον ΕΟΠΑΕ ως έχουν, όμως άμεσα κινδυνεύουν να συγχωνευτούν ακόμη και να καταργηθούν ή να ομογενοποιηθούν σε ένα νέο μοντέλο με νέα θεραπευτικά πρωτοκόλλα, όπως αυτά θα προταθούν και θα ορισθούν από το φορέα, όπου υπάρχει κίνδυνος να ακολουθήσουν μια αποκλειστικά βιολογική προσέγγιση και να υποτιμήσουν τις πολλαπλές ψυχο-κοινωνικές παραμέτρους που καθορίζουν την εξάρτηση.
Αυτή η ενοποίηση αφού καταργεί το όνομα των φορέων, κατά συνέπεια καταργεί την ιστορία τους και φυσικά τη φιλοσοφία τους. Είναι λυπηρό να μην εκτιμάται ο αγώνας και η επί δεκαετιών προσπάθεια όλων των φορέων να εφαρμόζουν καλές πρακτικές για την πρόληψη και την απεξάρτηση. Το 18 Άνω κάνει θεραπεία χρησιμοποιώντας ως εργαλεία την ψυχοθεραπεία, τη δραματοθεραπεία και την τέχνη και καλούμε οποιονδήποτε «ειδικό» να μας προτείνει ένα καλύτερο «φάρμακο».
Ο χώρος της απεξάρτησης δεν είναι εύκολος, όσοι εργαζόμαστε στο χώρο αυτό το γνωρίζουμε καλά, όμως παραμένουμε γιατί παρά τις ματαιώσεις που βιώνουμε έχουμε τη χαρά να βιώνουμε και τη θεραπεία των εξαρτημένων, τη αλλαγή τους μέσα από την ψυχοθεραπεία και την τέχνη – θεραπεία, τον αγώνα τους για την κοινωνική επανένταξη. Εμείς πιστεύουμε στη θεραπεία η οποία δεν μετριέται μόνο με κλίνες και αριθμούς αλλά και με μία σειρά ποιοτικών παραμέτρων.
Η κοινωνία έχει ανάγκη από προγράμματα που θα μπορούν να εμπνεύσουν τον εξαρτημένο και να τον πείσουν να ενταχθεί σε αυτά, δίνοντας του την ελπίδα της θεραπείας και της ισότιμης κοινωνικής επανένταξης.
ΕΡ: Συμμερίζεστε την ανησυχία ότι η δημόσια απεξάρτηση κινδυνεύει με συρρίκνωση, μέσω της οδού της συγχώνευσης;
Σ.Χ: Όπως εξήγησα και πιο πάνω, φαίνεται να είναι αναπόφευκτο όταν καταργείται η αυτοτέλεια και η αυτονομία των φορέων οι οποίοι θα βρίσκονται υπό κοινή διοίκηση.
ΕΡ: Από την άλλη πλευρά το Υπουργείο Υγείας εκτιμά πως υπάρχει κατακερματισμός στην υπόθεση των εξαρτήσεων και μη επαρκής διασύνδεση μεταξύ των υπηρεσιών, κάτι που έχει επιπτώσεις στα θεραπευτικά αποτελέσματα. Αναγνωρίζετε κάποια δόση αλήθειας σ’ αυτό το επιχείρημα;
Σ.Χ: Θεωρώ ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μια σημαντική και αποτελεσματική προσπάθεια συνεργασίας και διασύνδεσης των υπηρεσιών και αναφέρω χαρακτηριστικά τη λειτουργία του Δικτύου Υποστήριξης Εξαρτημένων Γυναικών-Μητέρων και των Παιδιών τους με τη συμμετοχή όλων των φορέων, τη λειτουργία της Μονάδας Σωματικής Αποτοξίνωσης του ΨΝΑ η οποία αποτελεί σύμπραξη του ΨΝΑ (18 Άνω) με τον ΟΚΑΝΑ και το ΚΕΘΕΑ, οι παραπομπές των ατόμων με διπλή διάγνωση στο 18 Άνω, οι παραπομπές εξαρτημένων μεταξύ προγραμμάτων, η συνεργασία στην εκπαίδευση επαγγελματιών των φορέων, η από κοινού εργασία για τη δημιουργία της Εθνικής Στρατηγικής για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών.
Όλες αυτές οι συνεργασίες έχουν επιτευχθεί με απόλυτο σεβασμό των φορέων μεταξύ τους και σίγουρα έχουν και άλλα
ΕΡ: Ο κ. Βατζόπουλος ανέφερε ότι υπάρχουν λίστες αναμονής στα προγράμματα, ενώ υπάρχουν μόλις 64 κλίνες σωματικής αποτοξίνωσης σε όλη τη χώρα. Ένας ενιαίος φορέας θα μπορούσε ίσως να λύσει παρόμοια προβλήματα;
Σ.Χ: Στα προγράμματα δεν υπάρχουν πλέον λίστες αναμονής. Αναφέρεται συχνά η αναμονή για την ένταξη στη Μονάδα Σωματικής Αποτοξίνωσης του ΨΝΑ η οποία υπάρχει, καθώς το κέντρο υποδοχής της Μονάδας Σωματικής Αποτοξίνωσης ξεκίνησε τη λειτουργία του τρεις μήνες πριν την έναρξη λειτουργίας του τμήματος νοσηλείας με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια λίστα αναμονής.
Επίσης λόγω έλλειψης νοσηλευτικού προσωπικού αδυνατούμε να δουλέψουμε στο τμήμα με 100% κάλυψη των κλινών, οπότε μια λύση είναι η ενίσχυση της μονάδας μας με νοσηλευτικό προσωπικό.
Σίγουρα χρειάζονται θέσεις σωματικής αποτοξίνωσης σε ολόκληρη την Ελλάδα και κυρίως για την αποτοξίνωση από το αλκοόλ, όμως αυτό δεν είναι πανάκεια.
Ας μην ξεχνάμε ότι εκτός του αλκοόλ τα κυρίαρχα ναρκωτικά σήμερα είναι η κάνναβη, η κοκαΐνη, η μεθαμφεταμίνη η απεξάρτηση από τα οποία απαιτεί μια ολιστική και ψυχοθεραπευτική προσέγγιση με βάση την έως τώρα εμπειρία μας.
ΕΡ: Επειδή είστε Ψυχίατρος και το 18Ανω ανήκει στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής (ΨΝΑ), οι παραπάνω αλλαγές εντάσσονται σε ένα γενικότερο πλαίσιο μεταρρύθμισης του τομέα της Ψυχικής Υγείας, έναν τομέα που απέχει σίγουρα από το ιδανικό και ειδικά στις ψυχιατρικές κλινικές του ΕΣΥ. Η απομάκρυνση του 18 Άνω από το ΕΣΥ σας βρίσκει σύμφωνους; Πιστεύετε ότι κινείται σε θετική κατεύθυνση ή όχι και γιατί;
Σ.Χ: Το 18 Άνω δημιουργήθηκε μέσα στο ΨΝΑ και μέσα στο ΕΣΥ υποστηρίζοντας πάντα τη δημόσια υγεία και συνδέοντας την απεξάρτηση με την ψυχική υγεία. Το 18 Άνω ως αναπόσπαστο κομμάτι του ΨΝΑ και έχοντας παράλληλα τη δική του διεύθυνση αλλά και τη δική του φωνή μέσα στην κοινωνία ήταν πάντα σε θέση να υπερασπίζεται τον εξαρτημένο, να του παρέχει ποιοτικές υπηρεσίες, να παραμένει πιστό στις αρχές του, στο ανθρωποκεντρικό του μοντέλο, στη φιλοσοφία του.
Όλα αυτά δεν τα επέβαλε αλλά ήταν το αποτέλεσμα μιας πολυετούς εμπειρίας, επιστημονικής κατάρτισης των εργαζομένων του, συζητήσεων, αντιπαραθέσεων, επαφής και την κοινωνία.
Οι εργαζόμενοι στο 18 Άνω επέλεξαν να εργαστούν στο ΕΣΥ και να στηρίξουν ένα δημόσιο στεγνό πρόγραμμα. Σήμερα καλούνται να μετακινηθούν από ένα ΝΠΔΔ σε ένα ΝΠΙΔ, κάτι που θα αλλάξει το εργασιακό καθεστώς τους. Αυτό δημιουργεί ανασφάλεια και ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων είναι πιθανό, εφόσον του δίνεται η δυνατότητα να μην ενταχθεί στον ενιαίο φορέα.
Αυτό θα έχει ως συνέπεια να σπάσει το θεραπευτικό συνεχές και φυσικά στον νέο φορέα να μην εργάζονται πλέον έμπειροι και καταξιωμένοι θεραπευτές. Ποιος θα πάρει την ευθύνη γι αυτό; Τι θα απαντήσουμε στους θεραπευόμενούς μας;
Ο ενιαίος φορέας αποσπά το 18 Άνω από το ΨΝΑ και το καταργεί, όπως και τα άλλα θεραπευτικά προγράμματα και πραγματικά ζητώ τη βοήθεια όλων να μου πουν τι να απαντήσω στους θεραπευόμενους μας γι’ αυτό.
Κάθε εβδομάδα ακούω στη Μονάδα Σωματικής Αποτοξίνωσης τους εξαρτημένους να επιλέγουν το πρόγραμμα στο οποίο θα συνεχίσουν και συγκινούμαι όταν επιλέγουν το 18 Άνω ή το ΚΕΘΕΑ και το διεκδικούν. Βλέπω ανθρώπους που γνωρίζουν πολύ καλά τα προγράμματα, ξέρουν ποιοι είμαστε, ξέρουν τι κάνουμε και έχουν άποψη, ας μην τους υποτιμάμε.
Μιλάμε για το στίγμα, δυστυχώς εμείς οι ίδιοι τους στιγματίζουμε όταν θεωρούμε ότι είναι άβουλοι και θα τους επιβάλουμε εμείς ποια θεραπεία θα ακολουθήσουν.
Η λύση κατά τη γνώμη μας είναι η ενίσχυση των θεραπευτικών προγραμμάτων μέσα στο ΕΣΥ.
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ 18 ΑΝΩ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα 5/11/2023
Το Σωματείο Υποστήριξης του Κοινωνικού και Επιστημονικού Έργου του 18 Άνω εκφράζει την αντίθεσή του στην απόφαση του Υπουργείου Υγείας να θέσει εκτός Εθνικού Συστήματος Υγείας τη Δημόσια Μονάδα Απεξάρτησης 18 άνω, όπως και τις άλλες δημόσιες μονάδες, Αργώ, Διάπλους κ. α.
Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της εξαγγελθείσας « ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» δημιουργείται ο « Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων» (ΕΟΠΑΕ), στον οποίο εντάσσονται όλες οι δημόσιες μονάδες απεξάρτησης μαζί με το ΚΕΘΕΑ και τον ΟΚΑΝΑ. Ο οργανισμός αυτός θα είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, με διοίκηση που θα διορίζεται από την κυβέρνηση.
Στο όνομα της ενοποίησης της λειτουργίας όλων των δομών στο πεδίο των εξαρτήσεων επιχειρούνται δραματικές αλλαγές τόσο στη φιλοσοφία του 18 Άνω όσο και στη θεραπευτική διαδικασία και τους ίδιους τους θεραπευτές, με σοβαρές επιπτώσεις στην ίδια την απεξάρτηση.
Η κατάργηση της λειτουργικής αυτοτέλειας των δομών και προγραμμάτων του 18 Άνω και η αυθαίρετη ενοποίησή του με προγράμματα τόσο διαφορετικής φιλοσοφίας, όπως του ΚΕΘΕΑ και πολύ περισσότερο του ΟΚΑΝΑ, δεν πρόκειται να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες στο πεδίο των εξαρτήσεων, ούτε να λύσει σοβαρά προβλήματα, όπως αυτό της υποστελέχωσης των προγραμμάτων. Αντίθετα, θα λειτουργήσει σε βάρος του ιδιαίτερου χαρακτήρα και της φιλοσοφίας του προγράμματος, σε βάρος του θεραπευτικού συνεχούς, σε βάρος ,τελικά, του θεραπευτικού αποτελέσματος. Γιατί είναι αυτή η ανθρωποκεντρική φιλοσοφία του 18 Άνω, που διέπει τη δημόσια και δωρεάν απεξάρτηση, που μπορεί να εμπνεύσει στον κόσμο των εξαρτημένων την ελπίδα ότι μπορούν να απεξαρτηθούν και να επανενταχθούν ισότιμα στην κοινωνία.
Επί δεκαετίες, το 18 Άνω αποτέλεσε ένα φάρο ελπίδας για τους εξαρτημένους και τους οικείους τους, με σπουδαία αποτελέσματα αναγνωρισμένα και στην Ελλάδα και διεθνώς. Και τώρα αυτός ο φάρος απειλείται να κλείσει. Η κυβέρνηση φαίνεται να φοβάται την απελευθέρωση των εξαρτημένων από τον εφιάλτη της εξάρτησης περισσότερο από την ίδια την εξάρτηση.
Η απόφαση της κυβέρνησης να επιβάλει αυτές τις σοβαρές νομοθετικές αλλαγές, χωρίς καν τον αναγκαίο διάλογο με τους άμεσα ενδιαφερόμενους φορείς και τους εργαζόμενους σε αυτούς, θεωρούμε ότι εντάσσεται σε ένα σχέδιο γενικευμένης ιδιωτικοποίησης των δημόσιων δομών στο χώρο της Υγείας, της Παιδείας, του Πολιτισμού, μια αντιδραστική ανατροπή των θεσμών στους καίριους αυτούς τομείς σε βάρος των αναγκών της κοινωνίας.
Μια τέτοια απόφαση δεν αποτελεί επίθεση μόνο στο 18 Άνω και στη Δημόσια Απεξάρτηση. Αποτελεί, επίσης, σοβαρή επίθεση και στο ήδη δεινά δοκιμαζόμενο ΕΣΥ, στερώντας το – μέσω της ιδιωτικοποίησης – δομές και υπηρεσίες , αναγκαίες όσο ποτέ σε αυτήν την περίοδο της αύξησης της διάδοσης των εξαρτήσεων, συχνά με συνύπαρξη ψυχοπαθολογίας.
Το Σωματείο Υποστήριξης του Κοινωνικού και Επιστημονικού Έργου του 18 Άνω απευθύνει στις οικογένειες των θεραπευόμενων και των απεξαρτημένων, στον επιστημονικό κόσμο, στο υγειονομικό κίνημα του ΕΣΥ και σε ολόκληρη την πληττόμενη κοινωνία, ένα κάλεσμα αγώνα για την υπεράσπιση του 18Άνω και όλων των δημόσιων Μονάδων Απεξάρτησης
Για το Σωματείο Υποστήριξης του Κοινωνικού και Επιστημονικού Έργου του 18 Άνω
Η πρόεδρος
Κατερίνα Μάτσα
Νομοσχέδιο για την Ψυχική Υγεία- Απεξάρτηση, Αποδιοργάνωση, Ελαστικοποίηση Εργασιακών σχέσεων -Ιδιωτικοποίηση
ΑΘΗΝΑ 14/11/2023
ΑΡ. ΠΡΩΤ. 1592
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ – ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ
ΑΠΟΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ, ΕΛΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ – ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ
Στην πρόσφατη συνέντευξη τύπου ο Υφυπουργός Υγείας αρμόδιος για θέματα Ψυχικής Υγείας και εν αναμονή της κατάθεσης του Νομοσχεδίου όπως περιέγραψε στο Υπουργικό Συμβούλιο σκοπός του Νομοσχεδίου που προωθείται για την ψυχική υγεία είναι η ολοκλήρωση σε διοικητικό επίπεδο της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης προσδιορίζοντας ότι το πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα το σύστημα είναι η αποσπασματική οργάνωση και Διοίκηση. Κάθε Νοσοκομείο είπε έχει τη δική του Διοίκηση με αποτέλεσμα να μην διασυνδέονται μεταξύ τους.
Οι δηλώσεις αυτές προκαλούν μεγάλη αναστάτωση για τις προωθούμενες αλλαγές σε Διοικητικό επίπεδο των Δημοσίων Μονάδων Ψυχικής Υγείας και του δικτύου υπηρεσιών που ανέπτυξαν και ανήκουν διοικητικά και οργανωτικά σε αυτές (οξέα, ξενώνες, οικοτροφεία, πρωτοβάθμιες μονάδες κλπ).
Οι δηλώσεις παραπέμπουν στην κατάργηση του υφιστάμενου οργανωτικού και διοικητικού μοντέλου των Μονάδων Ψυχικής Υγείας ως υπεύθυνο για τις υφιστάμενες δυσλειτουργίες.
Μέγα λάθος με σκοπιμότητες!!!
Τροχοπέδη του συστήματος δεν είναι το Διοικητικό και οργανωτικό μοντέλο αλλά η εγκατάλειψη της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, η υπολειτουργία των Μονάδων Ψυχικής Υγείας λόγω σοβαρών ελλείψεων προσωπικού και υποχρηματοδότησης.
Το πρόβλημα στη Ψυχική Υγεία δεν είναι Διοικητικό ή οργανωτικό αλλά λειτουργικό.
Με βάση τις δηλώσεις του Υφυπουργού στο προωθούμενο Νομοσχέδιο οι Ψυχιατρικοί τομείς των Νοσοκομείων και τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία θα απωλέσουν τη σημερινή νομική μορφή και θα περάσουν Διοικητικά στις ΥΠΕ.
Οι υπάλληλοι που σήμερα εργάζονται στους Ψυχιατρικούς τομείς των Γενικών Νοσοκομείων, τις Πρωτοβάθμιες Μονάδες, στις δομές αποασυλοποίησης θα μεταφερθούν στον Οργανισμό των Υγειονομικών Περιφερειών.
Οι Διοικήσεις των Νοσοκομείων εντός των οποίων λειτουργούν οι Ψυχιατρικοί τομείς δεν θα έχουν καμία αρμοδιότητα στη διοίκηση, οργάνωση των εν λόγω Μονάδων.
Τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία θα καταργηθούν ως αυτόνομες ή αυτοτελείς μονάδες και θα περάσουν στον ενιαίο οργανισμό και διοίκηση της ΥΠΕ. Τα πρώην Περιφερειακά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία (Κέρκυρα, Χανιά, Τρίπολη, Κατερίνη) που τώρα λειτουργούν ως ψυχιατρικοί τομείς με το πλούσιο δίκτυο εξωνοσοκομειακών δομών που ανέπτυξαν επίσης μεταφέρονται οργανικά,, διοικητικά στις υγειονομικές περιφέρειες.
Συστήνεται ένας υδροκέφαλος τεράστιος φορέας υπό την εποπτεία των Υγειονομικών Περιφερειών που θα διοικείται από τη Διοίκηση των Υγειονομικών Περιφερειών και θα έχει ενιαίες υπηρεσίες για όλες τις εποπτευόμενες μονάδες της κάθε υγειονομικής περιφέρειας (Διοικητική, Τεχνική, Ιατρική, Νοσηλευτική).
Πως θα Διοικούνται οι Μονάδες στην καθημερινότητα από εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά; Απορούμε πως το σκέφθηκαν όλο αυτό και το εμφανίζουν ως εμβληματική μεταρρύθμιση.
Τα κενά σε προσωπικό που είναι συχνά και προκύπτουν στους Ψυχιατρικούς τομείς των Γενικών Νοσοκομείων τώρα καλύπτονται από άλλα Νοσηλευτικά τμήματα του ίδιου Νοσοκομείου.
Όταν αποσυνδεθούν από το Νοσοκομείο διοικητικά και οργανικά από πού θα καλύπτονται;
Τα ράντζα, η κατάρρευση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης η ανάθεση της αποασυλοποίησης στις ΜΚΟ που προσφέρουν υπηρεσίες αναντίστοιχες του πακτωλού χρημάτων που λαμβάνουν, οφείλονται στην έλλειψη Δημόσιων Μονάδων ζωτικής σημασίας στην λειτουργία του συστήματος, στην έλλειψη μέριμνας για ολοκλήρωση της αποασυλοποίησης και της κοινωνικής επανένταξης των ασθενών.
Το 60% των εισαγωγών στις Μονάδες οξέων περιστατικών είναι με Εισαγγελική παραγγελία όταν ο μέσος όρος στις χώρες της Ευρώπης είναι 5%
Το 70% των ασθενών που εισάγονται στις μονάδες οξέων περιστατικών είναι επανεισαγάγεις λόγω έλλειψης πρωτοβάθμιων υπηρεσιών και αποασυλοποίησης. Οι μονάδες οξέων περιστατικών γεμίζουν κλίνες και αναπτύσσουν ράντζα με νεοχρόνιους ασθενείς επειδή δεν υπάρχουν δομές αποασυλοποίησης και κοινωνικής επανένταξης.
Η αποασυλοποίηση αφέθηκε στα «χέρια» των ΜΚΟ που λαμβάνουν υψηλή κοινοτική και εθνική χρηματοδότηση με θολό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Επιλέγουν ασθενείς από τις Δημόσιες Μονάδες, με την πρώτη υποτροπή τους επιστρέφουν σε τμήματα οξέων περιστατικών στα Νοσοκομεία και μάλιστα με εισαγγελική εντολή, προσφέρουν κάκιστες θεραπευτικές υπηρεσίες κλπ.
Ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές που προσφέρουν άθλιες συνθήκες νοσηλείας κλείνουν και με εισαγγελική εντολή οι ασθενείς μεταφέρονται στα τμήματα οξέων περιστατικών των Νοσοκομείων (Γενικών και Ψυχιατρικών).
Λειτουργική διασύνδεση και ανάπτυξη δημόσιων μονάδων σε όλα τα επίπεδα χρειάζεται το σύστημα.
Ανάπτυξη ολοκληρωμένου δικτύου υπηρεσιών ψυχικής υγείας με πρωτοβάθμιες υπηρεσίες, μονάδες νοσηλείες οξέων περιστατικών, μονάδες κοινωνικής επανένταξης και αποασυλοποίησης.
Το κάθε ολοκληρωμένο δίκτυο θα απευθύνεται σε συγκεκριμένο πληθυσμό αναφοράς. Τώρα ασθενείς νοσηλεύονται σε μονάδες εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά.
ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ
Στο σχέδιο νόμου θα συμπεριληφθεί όπως ανακοινώθηκε η σύσταση Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπιση Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ) που θα συνενώσει διοικητικά και οργανωτικά όλους τους εγκεκριμένους οργανισμούς και φορείς που λειτουργούν σήμερα για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων (ναρκωτικά, αλκοόλ και άλλου είδους εξαρτήσεις).
Συστήνεται Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου που θα συμπεριλάβει όλους τους λειτουργούντες φορείς και οργανισμούς. Το Νομικό Πρόσωπο θα έχει ένα Διοικητικό Συμβούλιο ένα Επιστημονικό Συμβούλιο, έξι διευθύνσεις χωρίς περιφερειακή διοικητική συγκρότηση. Υδροκέφαλο Νομικό Πρόσωπο που θα αναλάβει τον λειτουργικό, διοικητικό και οργανωτικό συντονισμό σε όλη τη χώρα. Πως είναι δυνατόν να μπορεί να συντονίζει λειτουργικά και να επιλύει διοικητικά και άλλα προβλήματα; Ένα διοικητικό σχήμα που θα βρίσκεται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τους φορείς και οργανισμούς.
Μονάδες και εργαζόμενοι στην Απεξάρτηση ανήκουν οργανικά και διοικητικά σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΔΑΦΝΊ 18 άνω, Ψυχ. Κέρκυρας, Ψυχ.Θεσσαλονίκης κ.α.). Θα μεταφερθούν οργανικά και διοικητικά στο Νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Ελαστικοποιούνται οι εργασιακές σχέσεις, εντείνεται η εργασιακή ανασφάλεια.
Εάν επιμείνει στο εν λόγω υδροκέφαλο οργανισμό το Υπουργείο Υγείας το μέλλον προβλέπεται ζοφερό για τους εργαζόμενους και τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Η ΠΟΕΔΗΝ εκφράζει την διαφωνία της στο επερχόμενο Νομοσχέδιο που προβλέπει όλα όσα ανακοινώθηκαν. Το σύστημα δεν πάσχει στο οργανωτικό και διοικητικό μοντέλο άλλα στην λειτουργικότητα των υπηρεσιών λόγω της συστηματικής υποχρηματοδότησης, της υποστελέχωσης και της ιδιωτικοποίησης προς ΜΚΟ.
Καλούμε τον Υπουργό Υγείας να επανασχεδιάσουν την παρέμβασή τους. Να αφήσουν στην άκρη το διοικητικό μοντέλο που δεν φταίει σε τίποτα και να ασχοληθούν με την λειτουργική αναβάθμιση των υπηρεσιών. Ουσιαστικά η αποκαλούμενη μεταρρύθμιση στην ψυχική υγεία, στην απεξάρτηση ασχολείται αποκλειστικά και μόνο με την διοικητική και οργανική συνένωση των λειτουργούντων μονάδων και φορέων στις υγειονομικές περιφέρειες (ψυχική υγεία) και στο ΕΟΠΑΕ (ΝΠΙΔ) για τους φορείς των μονάδων απεξάρτησης. Θα επιφέρουν σύγχυση, εργασιακή ανασφάλεια σε ένα αναχρονιστικό και συγκεντρωτικό μοντέλο οργάνωσης και διοίκησης. Η αποκαλούμενη μεταρρύθμιση θα οδηγήσει σε τέλμα και στην περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του πυρήνα του κοινωνικού κράτους που είναι η ψυχική υγεία και οι υπηρεσίες απεξάρτησης.
ΓΙΑ ΤΗΝ Ε.Ε. ΤΗΣ ΠΟΕΔΗΝ
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Δριμεία κριτική από τον ευρωβουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Κώστα Αρβανίτη για το ν/σ περί ψυχιατρικής μεταρρύθμισης προς όφελος των ιδιωτών
«Ισοπεδώνει τα προγράμματα απεξάρτησης και το δικαίωμα στη
efsyn.gr
«Ο κ. Μητσοτάκης προωθεί μια κοινωνική πραγματικότητα, στην οποία η απεξάρτηση παύει να αποτελεί μέριμνα της δημόσιας πολιτικής, και αποσυνδέεται από το δικαίωμα στη θεραπεία και από την υποχρέωση της Πολιτείας να παρέχει δημόσιες δωρεάν υπηρεσίες υγείας».
Στο πλευρό της επιστημονικής κοινότητας που αντιδρά στην περαιτέρω συρρίκνωση του δημόσιου τομέα στην ψυχική υγεία και στην αντιμετώπιση των εξαρτήσεων, όπου οδηγεί το νέο νομοσχέδιο για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση στέκεται ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία και για χρόνια αντιπρόεδρος του ΚΕΘΕΑ, Κώστας Αρβανίτης, με στιβαρά επιχειρήματα απέναντι στην ιδιωτικοποίηση, την «απονοσοκομειοποίηση» τύπου Ρίγκαν και την απουσία κοινωνικού κράτους που προωθεί η κυβέρνηση.
Πρόκειται για ένα άκρως σοβαρό ζήτημα που απασχολεί και την Εφημερίδα των Συντακτών, η οποία με κεντρικό της θέμα κατέγραψε το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε τις εύλογες αντιρρήσεις των καθόλα αρμόδιων να εξηγήσουν τους κινδύνους που εγκυμονούν τα κυβερνητικά σχέδια για πολλούς ανθρώπους που ανήκουν σε ιδιαιτέρως ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως οι ψυχικά ασθενείς και οι εξαρτημένοι.
Ο Κώστας Αρβανίτης μεταφέρει στιχομυθίες από την επαφή του με συμμετέχοντες σε προγράμματα στήριξης τέτοιων ομάδων:
«Ήμασταν τυχεροί που το προλάβαμε. Οι επόμενοι τι θα κάνουν αν δεν έχουν χρήματα; Δε γίνεται να πεθαίνουν άνθρωποι επειδή δεν έχουν να πληρώσουν για να απεξαρτηθούν. Αν δεν είχα εσάς, ούτε θα έβλεπα τη ζωή με άλλα μάτια, ούτε θα προσπαθούσα», είναι μία εξομολόγηση ανθρώπου που βοηθήθηκε από έναν τέτοιο φορέα.
Στη συνέχεια εξηγεί το καταστροφικό σχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση: «Στις συναντήσεις που είχαμε με τους εργαζομένους στο κέντρο απεξάρτησης 18 ΑΝΩ, αλλά και το Σωματείο υποστήριξής, οι κραυγές αγωνίας ήταν σπαρακτικές. Όχι, όμως, μεμονωμένες. Πολλές χιλιάδες συμπολίτες μας που έχουν επωφεληθεί, όχι μόνο από το 18 ΑΝΩ, αλλά από όλα τα προγράμματα θεραπείας και απεξάρτησης, βλέπουν με πόνο την “οικογένεια” που τους αγκάλιασε και τους έδειξε πάλι τον δρόμο προς τη ζωή, να σαρώνεται από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία συνεχίζει το καταστροφικό έργο της στο πεδίο της αντιμετώπισης των εξαρτήσεων και της μείωσης της διάδοσης των ναρκωτικών.
Στις συναντήσεις διαπιστώθηκε ότι το νομοσχέδιο «ισοπεδώνει» τους φορείς 18 ΑΝΩ, ΚΕΘΕΑ, ΟΚΑΝΑ, ΙΑΝΟΣ, ΑΡΓΩ, ΜΕΘΕΞΙΣ, και ΔΙΑΠΛΟΥΣ, και στο επί δεκαετίες ανεκτίμητο έργο τους.
Η ρύθμιση προβλέπει την αποδέσμευση των προγραμμάτων θεραπείας και απεξάρτησης από το πλαίσιο του ΕΣΥ και τη συγχώνευση των εγκεκριμένων θεραπευτικών οργανισμών και προγραμμάτων σε έναν “υπερφορέα” ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ δικαίου.
Η διάλυση των προγραμμάτων απεξάρτησης ξεκίνησε πριν τέσσερα χρόνια με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία κατήργησε αναίτια και αδιαπραγμάτευτα, όχι μόνο το αυτοδιοίκητο, αλλά και την αυτονομία του ΚΕΘΕΑ, ακόμη και σε κεντρικά ζητήματα πολιτικών θεραπείας και επανένταξης. Με τις τελευταίες εξελίξεις, είναι σαφές ότι η πολιτική της κυβέρνησης απορρίπτει και εκμηδενίζει τις προοπτικές “στεγνής” θεραπείας και ξεκάθαρα προκρίνει τα υποκατάστατα οπιοειδή. Πρόκειται για ουσίες όπως η μεθαδόνη, η βουπρενορφίνη, οι οποίες φέρνουν ιλιγγιώδη κερδοφορία στις μεγάλες φαρμακευτικές και στα δίκτυά τους, την ίδια ώρα που συντηρούν τις πιάτσες -αφού οι χρήστες τα ανταλλάσσουν για ηρωίνη ή για άλλες ουσίες, δεν απομακρύνουν τα θεραπευόμενα άτομα από τη χρήση ουσιών και σύμφωνα με την επιστήμη, δεν ενδείκνυνται για αρκετά προφίλ χρηστών».
Όπως επισημαίνει ο κ. Αρβανίτης, μέλος και της ομάδας LIBE, «ο κ. Μητσοτάκης προωθεί μια κοινωνική πραγματικότητα, στην οποία η απεξάρτηση παύει να αποτελεί μέριμνα της δημόσιας πολιτικής, και αποσυνδέεται από το δικαίωμα στη θεραπεία και από την υποχρέωση της Πολιτείας να παρέχει δημόσιες δωρεάν υπηρεσίες υγείας».
Παράλληλα, τονίζει ότι «την ώρα που στην Ευρώπη παλέψαμε μόνοι και πετύχαμε τελικά να πείσουμε τις πολιτικές ομάδες για τη διατήρηση και ρητή ανάδειξη των στεγνών προγραμμάτων στην ενωσιακή πρωτοπορία, παρότι η Ένωση ενισχύει τον δημόσιο χαρακτήρα της αντιμετώπισης της λαίλαπας των ναρκωτικών, η κυβέρνηση Μητσοτάκη καταστρέφει πολύτιμη παρακαταθήκη πολλών δεκαετιών».
Η δήλωση του Κώστα Αρβανίτη
Ευρωβουλευτή ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – ΠΣ / The Left και μέλους της Επιτροπής Ελευθεριών, Δικαιοσύνης & Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE), πρώην αντιπροέδρου του ΚΕΘΕΑ
Ο κ. Μητσοτάκης οραματίζεται και προωθεί μια κοινωνική πραγματικότητα, στην οποία η απεξάρτηση παύει να αποτελεί μέριμνα της δημόσιας πολιτικής, και αποσυνδέεται από το δικαίωμα στη θεραπεία και από την υποχρέωση της Πολιτείας να παρέχει δημόσιες δωρεάν υπηρεσίες υγείας.
Την ώρα που στην Ευρώπη παλέψαμε μόνοι και πετύχαμε τελικά να πείσουμε όλες τις πολιτικές ομάδες για τη διατήρηση και ρητή ανάδειξη των στεγνών προγραμμάτων στην ενωσιακή πρωτοπορία, παρότι η Ένωση ενισχύει τον δημόσιο χαρακτήρα της αντιμετώπισης της λαίλαπας των ναρκωτικών, η κυβέρνηση Μητσοτάκη καταστρέφει πολύτιμη παρακαταθήκη πολλών δεκαετιών.
Εκτός τόπου και χρόνου, σε σχέση με τις διεθνείς καλές πρακτικές, εκτός πλαισίου και με λογική αρπακτικού της αγοράς, συγχωνεύει φορείς με σκοπό να τους σαρώσει κάτω από ένα συγκεντρωτικό, γραφειοκρατικό οργανισμό, πλήρως αποκομμένο από τις τοπικές κοινωνίες, από τις ανάγκες, και από την πραγματικότητα, αλλά πλήρως υποταγμένο σε κάποιο γαλάζιο ΔΣ.
Για δε ακόμη μια φορά, οι καταστροφικές αλλαγές σχεδιάζονται και προωθούνται δίχως την αναγκαία και αυτονόητη θεσμική και ουσιαστική διαβούλευση με τους φορείς, τους εργαζόμενους, τους εξυπηρετούμενους και τις οικογένειές τους, τις ενώσεις θεραπευτικών κοινοτήτων, την επιστημονική κοινότητα, τους τοπικούς φορείς.
Ζητάμε να αποσυρθεί άμεσα το νομοσχέδιο και να ξεκινήσει επιτέλους διάλογος και σχεδιασμός της μακρόπνοης πολιτικής για την ολιστική αντιμετώπιση των εξαρτήσεων στο πλαίσιο του δημόσιου συστήματος υγείας.
Νέο κύμα επίθεσης στην Ψυχική Υγεία και την Απεξάρτηση
Για το νομοσχέδιο διάλυσης και κλεισίματος των δημόσιων υπηρεσιών και ενίσχυσης της επιχειρηματικής δράσης
Η κυβέρνηση της ΝΔ, αξιοποιώντας το νομικό οπλοστάσιο που της παρέδωσαν όλες οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις, κλιμακώνει την επίθεση στη δημόσια Ψυχική Υγεία και Απεξάρτηση. Οι εξαγγελίες του αρμόδιου αναπληρωτή υπουργού για τα ζητήματα Ψυχικής Υγείας, Δ. Βαρτζόπουλου, μαρτυρούν ότι στόχος είναι να υλοποιηθούν κατά γράμμα οι κατευθύνσεις της ΕΕ για χάρισμα της Ψυχικής Υγείας σε ΜΚΟ, ΑΜΚΕ (Αστικές μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες) και ιδιώτες. Χρησιμοποιούν ως όχημα την ολοκλήρωση της αντιδραστικής «Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» και ευχολόγια για αντιμετώπιση των προβλημάτων που η ίδια η πολιτική τους γεννά, όπως η «κατάργηση της ιδρυματοποιημένης περίθαλψης των ψυχικά πασχόντων», η «βελτίωση της ποιότητας» των παρεχόμενων υπηρεσιών αλλά και η συσσώρευση ψυχικά ασθενών στα ψυχιατρικά νοσοκομεία ή στις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων και η ελλιπής διασύνδεση αυτών μετά το πέρας της νοσηλείας, προσπαθώντας να πείσουν για την ορθότητα των πολιτικών τους.
Τι προβλέπει το προσχέδιο νόμου
Η διαχρονική ανυπαρξία οργανωμένων υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), μέσα από τις οποίες να εκπορεύονται και να εκπονούνται προγράμματα προληπτικής Ψυχιατρικής, λόγω υποστελέχωσης και υποχρηματοδότησης, είναι γνωστή. Η αντιλαϊκή πολιτική αυξάνει τους νοσογόνους παράγοντες για την εμφάνιση ψυχικών προβλημάτων (πλέον γνωρίζουμε ότι οι ψυχικές διαταραχές προκαλούνται από βιολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες, όπως η ανεργία, η φτώχεια, η εντατικοποίηση της εργασίας, η εργασιακή ανασφάλεια, η εργοδοτική τρομοκρατία, η ανασφάλεια σε σχέση με την ικανοποίηση αναγκών Παιδείας, Υγείας, στέγης, η φθορά αξιών, η αλλοτρίωση κ.λπ.) και ταυτόχρονα η ίδια η ανεπάρκεια ΠΦΥ ευθύνεται κατά ένα ποσοστό για την αυξητική τάση της εκδήλωσης των ψυχικών διαταραχών που δεν ανιχνεύθηκαν και δεν αντιμετωπίστηκαν εγκαίρως. Στον αντίποδα αυτού η «λύση» δίνεται με προγράμματα – πυροτεχνήματα, με ημερομηνία λήξης τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους ασθενείς, όπως τα πρόσφατα παραδείγματα με τα προγράμματα έγκαιρης παρέμβασης στην ψύχωση με 18μηνη διάρκεια και χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία θα ολοκληρωθούν μετά το πέρας της χρηματοδότησης, αντιμετωπίζοντας την έγκαιρη παρέμβαση στην ψύχωση ως μια παροδική ανάγκη για τον πληθυσμό (και μάλιστα τον ηλικιακά νέο).
Επιπρόσθετα, με διοικητικές αλλαγές που προβλέπονται στο προσχέδιο νόμου, διάφορες ΜΚΟ και ΑΜΚΕ, που ανθούν χρόνια στον χώρο ξεκοκαλίζοντας προγράμματα, μπαίνουν κάτω από την ίδια διοικητική ομπρέλα με τις δημόσιες υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, ενώ δίνονται γενναίες χρηματοδοτήσεις για τη δημιουργία νέων, με τους ιδιώτες και κάθε λογής «φιλάνθρωπους» να αναλαμβάνουν αυτό που το κράτος θα έπρεπε να παρέχει.
Απέναντι στην κατάσταση που επικρατεί στις δημόσιες υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, η κυβέρνηση της ΝΔ έρχεται να ξεμπερδέψει μια και έξω με τα ψυχιατρικά νοσοκομεία, μετατρέποντάς τα σε «αποκεντρωμένες μονάδες» Ψυχικής Υγείας σε ένα, όπως λένε, «ασθενοκεντρικό σύστημα». Στο πλαίσιο λειτουργίας ενός Ενιαίου Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΕΔΥΨΥ), ενός διοικητικά συγκεντρωτικού δικτύου, όπου χωράνε δημόσιες υπηρεσίες και ιδιώτες, καταργούνται τα 2 από τα 3 εναπομείναντα ειδικά ψυχιατρικά νοσοκομεία για να δοθεί ακόμα περισσότερος χώρος στην ανάπτυξη ιδιωτικών κλινών, που ήδη αριθμούν 4.700, σε αντίθεση με τις 900 κλίνες στο ΕΣΥ. Ευλόγως γεννιέται το ερώτημα, πώς θα αντιμετωπίζονται τα οξέα περιστατικά, οι κατηγορίες εκείνων των ασθενών που η σοβαρότητα της νόσου τους απαιτεί να έχουν ιατρική – νοσηλευτική νοσηλεία και οι παθήσεις που χρειάζονται εξειδικευμένη αντιμετώπιση;
Μερικά αποκαλυπτικά στοιχεία
Τα στοιχεία από το ΨΝΑ Δαφνί είναι αποκαλυπτικά: Στα ΤΕΠ του ΨΝΑ Δαφνί από τον Γενάρη έως τον Οκτώβρη του 2022 οι εξετασθέντες ήταν 3.851 (αύξηση 18% σε σχέση με το 2021), οι εισαγωγές 2.284 (αύξηση 16% σε σχέση με το 2021), οι είσοδοι ασθενών 1.345 (αύξηση 19% σε σχέση με το 2021), οι επανείσοδοι ασθενών 939 (αύξηση 12% σε σχέση με το 2021). Τα στοιχεία αυτά δεν περιλαμβάνουν την κίνηση ασθενών στην κοινότητα. Οι εξετασθέντες στην κοινότητα έχουν περάσει τους 78.000. Κι αντί να ενισχύσουν τις δημόσιες υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, αντί να αναβαθμίσουν τις υπάρχουσες κλινικές με τις αναγκαίες υποδομές (επάρκεια σε σύγχρονους θαλάμους, με υποδομή που να προσφέρει ασφάλεια) με μοναδικό κριτήριο για τη λειτουργία τους τη θεραπεία των ασθενών και όχι το «στοίβαγμά» τους, ως άλλες αποθήκες ψυχών, στόχος είναι η συγχώνευση κλινικών στο δημόσιο σύστημα Υγείας, το κλείσιμο δομών και η αύξηση ιδιωτικών δομών στο όνομα της «αποασυλοποίησης». Αντί να φροντίσουν οι ήδη υπάρχουσες δομές να είναι πλήρως στελεχωμένες με επαρκές, ειδικά εκπαιδευμένο μόνιμο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και εξειδικευμένη ομάδα από ψυχολόγους, εργοθεραπευτές, κοινωνικούς λειτουργούς κ.ά., τις υποβαθμίζουν και τις θέτουν πολλές φορές και κάτω από τα όρια της ασφάλειας με συμβασιούχους, που αγγίζουν το 50% του προσωπικού και με απουσία σημαντικών ειδικοτήτων.
Είναι ξεκάθαρο ότι η «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» και η «αποασυλοποίηση» είναι ο μανδύας της πολιτικής που – τώρα με ένα νομοσχέδιο – βάζει ταφόπλακα στις δημόσιες υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας και Απεξάρτησης, σπρώχνοντας τον λαό στον ιδιωτικό τομέα και στις διάφορες ΜΚΟ και ΑΜΚΕ. Οι ανάγκες του λαού, των ψυχικά ασθενών και των οικογενειών τους θυσιάζονται για ακόμη μια φορά στον βωμό του «κέρδους». Κοινωνικοοικονομικά ασθενέστερα στρώματα, που αυτήν τη στιγμή νοσηλεύονται στα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία, δεν θα μπορούν να έχουν πρόσβαση, αφού δεν θα αντέχουν να αντεπεξέλθουν οικονομικά, ενώ χρόνιοι ασθενείς που νοσηλεύονται στα ψυχιατρικά νοσοκομεία και στις ψυχιατρικές κλινικές επί χρόνια για κοινωνικούς λόγους, θα μεταφερθούν αν πληρούν τα κριτήρια σε άλλα μικρότερα άσυλα. Οι εργαζόμενοι έχουν την εμπειρία, όταν στην πρώτη φάση της υλοποίησης του προγράμματος ΨΥΧΑΡΓΩ, ΜΚΟ και ΑΜΚΕ έκλειναν και παρατούσαν τους ασθενείς στις πύλες των ψυχιατρικών νοσοκομείων.
Με αυτόν τον τρόπο έρχεται σήμερα η κυβέρνηση της ΝΔ να λύσει το πρόβλημα της «πλοήγησης των ασθενών», όπως το ονομάζει. Η «πλοήγηση» για τη λαϊκή οικογένεια, θα σημαίνει να φορτωθεί και αυτό το βάρος, να αποτελεί ατομική της ευθύνη η φροντίδα του ψυχικά πάσχοντος από την πρόληψη, τη διάγνωση, την οξέα αντιμετώπιση αλλά και την αποκατάσταση, φροντίδα και κοινωνική επανένταξη.
Είναι χαρακτηριστικό ότι για τον Δυτικό Τομέα Αθηνών υπάρχει μόνο ένα Κέντρο Ψυχικής Υγείας (ΚΨΥ), αυτό του Περιστερίου, ενώ στο ΚΨΥ Αθηνών από τη σύστασή του, το 2018, υπάρχουν οι εγκαταστάσεις για δημιουργία Τμήματος Κοινοτικής Ψυχιατρικής Φροντίδας Παιδιών και Εφήβων και 6 χρόνια μετά, το έμψυχο δυναμικό απουσιάζει λόγω τραγικών ελλείψεων και μηδενικών προσλήψεων, οι δε λίστες αναμονής για να κλείσει κάποιος ραντεβού σε ψυχίατρο ή ψυχολόγο αγγίζουν τους 3 και 4 μήνες. Αντίστοιχη κατάσταση επικρατεί σε όλο το Λεκανοπέδιο της Αττικής, ενώ στην πλειοψηφία των περιοχών της επαρχίας οι υπηρεσίες είναι ανύπαρκτες.
Ταυτόχρονα, και για τους εργαζόμενους υγειονομικούς, γιατρούς, νοσηλευτές και προσωπικό των υπόλοιπων ειδικοτήτων, θα ισχύει το φαινόμενο της «πλοήγησης», αφού θα δύναται να μεταφέρεται, όπου του ζητηθεί για να καλύψει έκτακτες ανάγκες στην εκάστοτε Υγειονομική Περιφέρεια. Το παράδειγμα της πανδημίας έδειξε ότι δεν είναι μακριά η μετακίνηση προσωπικού ακόμα και στις ιδιωτικές κλινικές, τις ΜΚΟ ή τις ΑΜΚΕ αφού δημόσιος και ιδιωτικός τομέας θα διοικούνται από το ίδιο Εθνικό Δίκτυο και θα υπάρχει, όπως το ονομάζουν, «συνέργεια».
Η Απεξάρτηση στο στόχαστρο
Αντίστοιχα στον τομέα της Απεξάρτησης, με τη συνένωση όλων των οργανισμών σε ένα ΝΠΙΔ με όνομα Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Εξάρτησης (ΕΟΠΑΕ), μπαίνουν στο στόχαστρο της υποβάθμισης της ουσιαστικής λειτουργίας τους προγράμματα με «δείγματα γραφής» στη θεραπεία και την επανένταξη.
Προγράμματα όπως το ΚΕΘΕΑ, το «18 ΑΝΩ», το «ΑΡΓΩ», το «ΔΙΑΠΛΟΥΣ», ο «ΙΑΝΟΣ», θα υποχρεωθούν να αλλάξουν «φιλοσοφία». Η ανάπτυξή τους δεν θα σχετίζεται άμεσα – όπως τόσα χρόνια λειτουργούν – με τις ανάγκες της κοινότητας ή την εξέλιξη της τοξικοεξάρτησης, αλλά θα καθορίζεται από την εκάστοτε κυβέρνηση, στο πλαίσιο μιας αστικής πολιτικής που λειτουργεί καθαρά με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τους εργαζόμενους του χώρου (εργασιακά δικαιώματα, εργασιακές σχέσεις, επιστημονική εξέλιξη πάνω στο πεδίο των εξαρτήσεων κ.ά.).
Τα προγράμματα απεξάρτησης του «18 Ανω», που ανήκει στο ΨΝΑ Δαφνί, βάσει των εξαγγελιών καταργούνται, καταβαραθρώνονται οι εργασιακές σχέσεις και τα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων, ενώ ταυτόχρονα επιδρά και διαλύει στην πράξη την ύπαρξη δημόσιων και δωρεάν «στεγνών» θεραπευτικών προγραμμάτων, προγραμμάτων για την αντιμετώπιση του τζόγου, της εξάρτησης από το ίντερνετ αλλά και της μονάδας διατροφικών διαταραχών.
Πιθανή εξέλιξη θα είναι ακόμα και το «πάντρεμα» της θεραπείας και της πρόληψης με ΜΚΟ, οδεύοντας με όλο και πιο γοργά βήματα στο χτύπημα της δημόσιας και δωρεάν Απεξάρτησης, με το ΝΠΙΔ να βασίζεται όχι μόνο στην κρατική χρηματοδότηση, αλλά όλο και περισσότερο σε προγράμματα με ημερομηνία λήξης (π.χ. ΕΣΠΑ), σε χορηγίες και προοπτικά ακόμα και σε νοσήλιο από τους ίδιους τους αποδέκτες, όπως δείχνει και η πείρα από χώρες της ΕΕ. Οι εξαγγελίες για τον ΕΟΠΑΕ δεν έρχονται να απαντήσουν στις πραγματικές ανάγκες που υπάρχουν σήμερα στο πεδίο των εξαρτήσεων, αλλά να υπηρετήσουν μια πολιτική στα πλαίσια της ΕΕ, με βασικούς άξονες: Την ιατρικοποίηση ενός κοινωνικού φαινομένου, την παραπάνω ενίσχυση της «μείωσης της βλάβης» σε αντιδιαστολή με την ολοκληρωμένη θεραπευτική προσέγγιση, την πολιτική «κόστος – όφελος» με τη συνέργεια προγραμμάτων με διαφορετική αντίληψη για την τοξικοεξάρτηση, την αλλαγή του χάρτη των παρεχόμενων υπηρεσιών όχι με θεραπευτικά κριτήρια αλλά με οικονομικά κριτήρια και το «τσουβάλιασμα» όλων των εξαρτήσεων κάτω από την ομπρέλα μιας λανθάνουσας αντίληψης για την εξάρτηση. Επί της ουσίας καλλιεργούν την αποδοχή της χρήσης μέσα από την ενίσχυση της λογικής του «λειτουργικού χρήστη», διαμορφώνοντας ανοχή προς το κοινωνικό φαινόμενο των ναρκωτικών – την ενίσχυση της ατομικής ευθύνης του χρήστη και της οικογένειάς του.
Οι εργαζόμενοι, ο λαός, οι οικογένειες των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, οι μαζικοί φορείς στον χώρο της Ψυχικής Υγείας και της Απεξάρτησης χρειάζεται να μην επιτρέψουν τις εξελίξεις που δρομολογεί η κυβέρνηση της ΝΔ και να διεκδικήσουν υψηλού επιπέδου δημόσιες υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας και Απεξάρτησης με βάση τις σύγχρονες κατακτήσεις της επιστήμης για την πλήρη κάλυψη των σύγχρονων λαϊκών αναγκών.
Ριζικές τομές στην ψυχική υγεία – Ενας φορέας για όλες τις εξαρτήσεις – Καθημερινή
Δημιουργία Εθνικού Δικτύου και πρόβλεψη για τους νέους χρόνιους ασθενείς
Σήμερα, πολλά χρόνια περιστατικά «λιμνάζουν» στα τμήματα οξέων περιστατικών των ψυχιατρικών νοσοκομείων. [INTIME NEWS] 04.11.2023
Την περασμένη Δευτέρα το πρωί, μετά το πέρας της εφημερίας στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», 23 ασθενείς της ψυχιατρικής κλινικής νοσηλεύονταν σε φορεία στους διαδρόμους. Η κλινική διαθέτει 20 κλίνες νοσηλείας και την ημέρα εκείνη βρέθηκε να νοσηλεύει 43 ασθενείς. Παρόμοια κατάσταση παρατηρείται στις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων. Η υπερκάλυψη του συνόλου σχεδόν των ψυχιατρικών κλινικών μεγάλων νοσοκομείων στα αστικά κέντρα φτάνει και ξεπερνάει σε κάποιες περιπτώσεις το 150%. Περισσότερες από τις μισές νοσηλείες είναι αναγκαστικές και γίνονται με εισαγγελική εντολή.
Και κάπου εκεί, στις ασφυκτικά γεμάτες κλινικές, με τους νοσηλευομένους σε διαδρόμους και τις ακούσιες νοσηλείες, χάνεται η ουσία της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης που εδώ και τρεις δεκαετίες επιχειρεί η χώρα μας, και η οποία αφορά την παροχή υπηρεσιών στους ψυχικά πάσχοντες επί ίσοις όροις με τα άτομα με σωματικές νόσους.
Ο ψυχισμός των εφήβων δοκιμάζεται
Σε μια προσπάθεια ολοκλήρωσης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και διόρθωσης των βασικών λαθών που έχουν γίνει έως σήμερα, το υπουργείο Υγείας επεξεργάζεται σχέδιο νόμου το οποίο, σύμφωνα με τον αρμόδιο υφυπουργό Δημήτρη Βαρτζόπουλο, στοχεύει «στη ριζική αναδιάρθρωση του συστήματος οργάνωσης και διοίκησης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας». Το σχέδιο νόμου προβλέπει τη δημιουργία Εθνικού Δίκτυου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΕΔΥΨΥ), το οποίο θα διαρθρώνεται σε περιφερειακά Δίκτυα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, που θα διοικούνται από τον αρμόδιο για τα θέματα ψυχικής υγείας υποδιοικητή της αντίστοιχης υγειονομικής περιφέρειας. Στα δίκτυα αυτά θα ενταχθούν ως αποκεντρωμένες μονάδες τα ψυχιατρικά νοσοκομεία, τα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων, τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας και οι Κινητές Μονάδες και, ως εποπτευόμενοι φορείς ΝΠΙΔ, ΑΜΚΕ που υλοποιούν δράσεις ψυχικής υγείας. Το δίκτυο με τις νέες διευθύνσεις που θα δημιουργηθούν θα υλοποιεί προγράμματα πρόληψης και προαγωγής της ψυχικής υγείας του πληθυσμού, θα φροντίζει για την έγκαιρη διαπίστωση και αντιμετώπιση προβλημάτων ψυχικής υγείας καθώς και για την ανίχνευση νέων χρόνιων ασθενών, οδηγώντας τους σε υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής ένταξης και αποκατάστασης.
Αλλωστε, όπως εξηγούσαν στην «Κ» πηγές του υπουργείου Υγείας, ένα βασικό λάθος του σημερινού θεσμικού πλαισίου είναι ότι δεν προέβλεψε τίποτα για τους νέους χρόνιους ασθενείς. Υλοποιήθηκε ένα μεγάλο κύμα αποασυλοποίησης, οι χρόνιοι ασθενείς των ψυχιατρείων των νοσοκομείων οδηγήθηκαν στις περίπου 4.000 θέσεις των δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης στην κοινότητα (οικοτροφεία, ξενώνες, προστατευόμενα διαμερίσματα) και έμειναν τρία ψυχιατρικά νοσοκομεία σε λειτουργία που μαζί με τα 40 ψυχιατρικά τμήματα ενηλίκων δέχονται οξέα περιστατικά.
Με το νέο σύστημα η ανά περιφέρεια επιστημονική και υπηρεσιακή διοίκηση θα κατευθύνει τα περιστατικά, ώστε να μη δημιουργείται εξαρχής συμφόρηση.
Το αποτέλεσμα είναι νέα χρόνια περιστατικά να «λιμνάζουν» στα τμήματα οξέων περιστατικών των ψυχιατρικών νοσοκομείων και στις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων, και κάποια άλλα είτε να απευθύνονται στον ιδιωτικό τομέα, εφόσον υπάρχει οικονομική δυνατότητα, είτε να κάνουν συνεχείς επανεισαγωγές –το φαινόμενο της περιστρεφόμενης πόρτας–, πολλές φορές με εισαγγελικές εντολές. Σημειώνεται ότι σήμερα ο ιδιωτικός τομέας διαθέτει 4.700 ψυχιατρικές κλίνες, έναντι 900 κλινών οξέων ψυχιατρικών περιστατικών του Δημοσίου.
Εννέα ερωτήσεις σε έναν «γκουρού» της θεραπείας της κατάθλιψης
Επίσης, ένα λάθος ήταν ότι παρέμεινε η παλιά μορφή διοίκησης των δομών ψυχικής υγείας. Οι ψυχιατρικές κλινικές και τα κέντρα ψυχικής υγείας των γενικών νοσοκομείων διοικούνται από τη διοίκηση του νοσοκομείου, τα ψυχιατρικά νοσοκομεία έχουν δικές τους διοικήσεις και οι κοινοτικές δομές έχουν μόνο σχέση οικονομικής εξάρτησης από το υπουργείο. Είναι ενδεικτικό ότι την περασμένη Δευτέρα χρειάστηκε αίτημα από το γραφείο του υφυπουργού, προς ψυχιατρικό νοσοκομείο και γενικό νοσοκομείο, προκειμένου να δεχθούν ασθενείς και να αποσυμφορηθεί η ψυχιατρική κλινική του «Ευαγγελισμού». Με το νέο σύστημα, η ανά περιφέρεια επιστημονική και υπηρεσιακή διοίκηση θα κατευθύνει τα περιστατικά ώστε να μη δημιουργείται εξαρχής η συμφόρηση και θα εντοπίζει τους νέους χρόνιους ασθενείς για να τους οδηγεί σε δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Στο πλαίσιο αυτό, το σχέδιο νόμου προβλέπει και τη δημιουργία Πληροφοριακού Συστήματος Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Θεραπευτικής Διαχείρισης, μέσω του οποίου θα παρακολουθούνται δεδομένα όπως διαγνώσεις, μήνες νοσηλειών, μήνες λήψης φαρμακευτικής αγωγής κ.ά.
Κοινοτικές δομές
Στον σχεδιασμό του υπουργείου Υγείας είναι και η αύξηση των κοινοτικών δομών για τους χρόνιους ασθενείς. Σήμερα λειτουργούν στη χώρα 156 οικοτροφεία, 100 ξενώνες και 230 προστατευόμενα διαμερίσματα (δημόσια και ΝΠΙΔ), τα οποία είναι ανισοκατανεμημένα, με τις περιφέρειες να υπολείπονται σημαντικά σε σχέση με τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Ενιαίος οργανισμός για τις εξαρτήσεις
Στη σύσταση Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων – ΕΟΠΑΕ, στον οποίο θα ενταχθούν και με τον οποίο θα διαλειτουργούν ο ΟΚΑΝΑ, το ΚΕΘΕΑ, καθώς και οι μονάδες απεξάρτησης από ναρκωτικά, αλκοόλ και τυχερά παιχνίδια των ψυχιατρικών νοσοκομείων Αττικής και Θεσσαλονίκης και των γενικών νοσοκομείων της χώρας (18 ΑΝΩ, «Ιανός», «Αργώ», «Διάπλους» κ.ά.), θα προχωρήσει το υπουργείο Υγείας. Σύμφωνα με το υπουργείο, στόχος είναι η καθιέρωση ενός ενιαίου πλαισίου, στο κατακερματισμένο σήμερα τοπίο της αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, για την ολιστική αντιμετώπιση των εθισμών και των εξαρτητικών συμπεριφορών. Η δημιουργία ενός ενιαίου οργανισμού για τις εξαρτήσεις περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση του υπουργείου Υγείας, το οποίο έλαβε το πράσινο φως την περασμένη Τρίτη από το υπουργικό συμβούλιο
«Περισσότεροι από 500 άνθρωποι αυτοκτονούν» κάθε χρόνο στην Ελλάδα
Οπως ανέφεραν στην «Κ» πηγές του υπουργείου Υγείας, το κύριο πρόβλημα σήμερα στο πεδίο των εξαρτήσεων είναι ότι απουσιάζει ένας κεντρικός και ενιαίος σχεδιασμός των υπηρεσιών στο πεδίο των εξαρτήσεων, με αποτέλεσμα σε κάποιους τομείς να υπάρχει έλλειψη επαρκών υποδομών, όπως π.χ. μονάδες σωματικής αποτοξίνωσης (DETOX), οι οποίες σήμερα είναι μόλις 64 στον δημόσιο τομέα. Ενα άλλο πρόβλημα είναι ότι οι διαθέσιμες υπηρεσίες και δομές λειτουργούν σε πλήρη διοικητική και θεραπευτική απομόνωση και με διακριτή χρηματοδότηση. Σημειώνεται ότι η ετήσια χρηματοδότηση του ΟΚΑΝΑ φτάνει στα 40 εκατ. ευρώ και η κρατική επιχορήγηση στο ΚΕΘΕΑ στα 25 εκατ. ευρώ. Δεν υπάρχει επαρκής διασύνδεση μεταξύ των υφιστάμενων υπηρεσιών, γεγονός που έχει επιπτώσεις στην απαραίτητη συνέχεια στη θεραπευτική προσπάθεια αλλά και στην επιλογή της καλύτερης θεραπευτικής πορείας του εξαρτημένου ατόμου. Π.χ. για ένα άτομο που θα ολοκληρώσει το πρόγραμμα σωματικής αποτοξίνωσης στη Θεσσαλονίκη, η αναμονή για την επόμενη στη σειρά θεραπείας μονάδα μπορεί να είναι ακόμη και τρεις μήνες, όταν σε άλλη μονάδα άλλου οργανισμού μπορεί να υπάρχουν κενές θέσεις. Επιπλέον, στον σχεδιασμό του υπουργείου Υγείας είναι και η επικαιροποίηση των όρων λειτουργίας του ιδιωτικού τομέα για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων, και ο οποίος, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στελέχη του υπουργείου, σήμερα λειτουργεί «άναρχα και ανεξέλεγκτα».
Ο κεντρικός σχεδιασμός και η διασύνδεση των υπηρεσιών απο- σκοπούν στην καλύτερη θεραπευτική πορεία των ωφελουμένων.
Η κατάργηση των υφιστάμενων οργανισμών και η ένταξή τους στη νέα δομή υπηρεσιών απεξάρτησης ΕΟΠΑΕ αναμένεται πάντως να προκαλέσει αντιδράσεις. Υπενθυμίζεται ότι το 2019 η κατάργηση του αυτοδιοίκητου στο ΚΕΘΕΑ από την τότε ηγεσία του υπουργείου Υγείας είχε ως αποτέλεσμα η κυβέρνηση να δεχθεί δριμεία επίθεση από την αντιπολίτευση και τους εμπλεκόμενους στην αντιμετώπιση των ναρκωτικών φορείς. Τότε με πράξη νομοθετικού περιεχομένου είχε αλλάξει ο τρόπος ορισμού του Δ.Σ. του ΚΕΘΕΑ: αντί να εκλέγονται από τη γενική συνέλευση του οργανισμού, διορίζονται από τον υπουργό Υγείας.